Wat betekent 4K/120Hz en VRR voor jouw OLED-tv?
4K/120Hz betekent dat je scherm 3840×2160 pixels met maximaal 120 frames per seconde kan weergeven. Dat levert extra vloeiendheid in snelle games en sommige mediasystemen. VRR (variable refresh rate) zorgt dat de tv zijn ververssnelheid dynamisch aanpast aan de framerate van de bron, waardoor stuttering en tearing aanzienlijk verminderen. Voor OLED-tv's is dit extra aantrekkelijk vanwege het snelle pixelreactievermogen en diepe contrasten.
Welke HDMI-specificatie heb je nodig?
De belangrijkste voorwaarde is ondersteuning voor de HDMI-functies die 4K/120Hz en VRR mogelijk maken. Fabrikanten noemen dit vaak HDMI 2.1 of HDMI with enhanced bandwidth. Belangrijke features om op te letten:
- Bandbreedte: de specificatie die ononderbroken 4K@120Hz en VRR mogelijk maakt. Kabels met de aanduiding "Ultra High Speed HDMI" bieden de benodigde bandbreedte.
- VRR: evidente vereiste voor variabele refresh; zowel tv als bron moeten VRR ondersteunen.
- ALLM (auto low latency mode): schakelt automatisch naar game-modus bij compatibele bronnen.
- eARC: relevant voor high-end audio maar staat los van 4K/120Hz beeld.
Welke HDMI-kabel moet je kiezen?
Advies in één zin: kies een gecertificeerde "Ultra High Speed HDMI"-kabel en gebruik bij voorkeur korte, goede kabels zonder onnodige adapters. Toelichting:
- Gecertificeerde kabels: kabels met Ultra High Speed-label zijn getest voor de hogere bandbreedte en minder kans op uitval.
- Kabellengte: korte kabels (1–3 meter) hebben doorgaans geen problemen. Bij langere afstanden (>5–8 m) kun je actieve kabels of een kwaliteitsvolle repeater/HDMI-extender overwegen.
- Actieve vs passieve kabels: voor lange runs bieden actieve kabels meer stabiliteit, maar controleer compatibiliteit met HDMI 2.1-features.
- Adapters en splitsers: vermijd goedkope adapters en switchers tussen bron en tv; die veroorzaken vaak handshake- of bandbreedteproblemen.
Welke poort op de tv gebruiken?
Veel tv's markeren één of twee HDMI-poorten als "HDMI 2.1", "4K/120Hz" of "Game". Gebruik deze poort(en) voor je console of pc. Raadpleeg indien nodig de handleiding of kijk in het instellingenmenu; soms moet je de poort in de tv-instellingen expliciet inschakelen als "Enhanced" of "HDMI Ultra HD Deep Color" om de volledige bandbreedte te gebruiken.
Instellingen op de tv die je moet controleren
Elke fabrikant verwoordt menu-items net even anders, maar dit zijn de algemene instellingen die je moet checken:
- Enhanced HDMI mode / HDMI Ultra HD Deep Color inschakelen voor de betreffende poort.
- Game Mode inschakelen om input lag te minimaliseren (vaak schakelt dit ook bepaalde verwerking uit).
- VRR inschakelen als de tv deze optie heeft.
- HDMI signal format of soortgelijke optie controleren voor kleur- en chroma-instellingen (soms moet je 4:2:2 of 4:4:4 kiezen afhankelijk van bandbreedte en teksthelderheid).
- Controleer tevens of er firmware-updates beschikbaar zijn: soms worden HDMI- of VRR-verbeteringen via updates geleverd.
Instellingen aan de kant van de bron: consoles en pc
Consoles
- Bij consoles moet je in de video-instellingen 4K-uitgang en 120Hz activeren waar mogelijk, en VRR/ALLM inschakelen als de optie beschikbaar is.
- Sommige games hebben aparte prestaties- of framerate-modi; deze moet je kiezen om 120 fps te halen.
Pc / grafische kaart
- Zorg voor de nieuwste drivers van je grafische kaart. Stel in Windows / GPU-software de resolutie in op 3840×2160 en de ververssnelheid op 120 Hz.
- Sommige GPU's bieden HDMI 2.1-uitvoering die DSC (display stream compression) gebruikt; dat kan helpen bij hoge framerates zonder kwaliteitsverlies merkbaar voor de meeste gebruikers.
- Als je een DisplayPort-naar-HDMI adapter gebruikt, controleer dat deze adapter HDMI 2.1 en de benodigde bandbreedte ondersteunt.
Veelvoorkomende problemen en oplossingen
Geen beeld, zwart scherm of knipperen:
- Probeer een andere HDMI-poort op de tv en zet de betreffende poort op "Enhanced".
- Gebruik een andere, gecertificeerde Ultra High Speed-kabel en vermijd lange goedkope kabels.
- Zet beeldinstellingen terug naar standaard en schakel Game Mode/VRR aan of uit om te kijken wat het verschil maakt.
Beeld is gedesatureerd of teksten zijn onscherp:
- Controleer chroma-instellingen; soms kun je 4:4:4 alleen bij lagere bandbreedte of met een andere kabel bereiken. Voor gaming is 4:2:2 vaak een goed compromis.
- Lees meer over beeldkalibratie en optimale instellingen in ons artikel over beeldinstellingen en kalibratie en HDR op OLED in HDR op OLED.
Praktische tips en checklijst voor jouw setup
- Gebruik de juiste poort op de tv (gewoonlijk gelabeld als HDMI 2.1 / 4K120).
- Kies een gecertificeerde Ultra High Speed HDMI-kabel en houd kabels kort als dat kan.
- Schakel Enhanced HDMI/HDMI Deep Color en Game Mode in de tv-instellingen in.
- Activeer 120Hz en VRR/ALLM in de broninstellingen (console/pc).
- Bij problemen: firmware controleren, kabel/poort wisselen, en chroma/kleurdiepte aanpassen.
Verder lezen
Wil je meer achtergrond over OLED-techniek of hoe gaming op OLED werkt? Bekijk dan onze informatiepagina's over Wat is OLED en Gaming op OLED. Voor tips over installatie en plaatsing van je tv en optimale kijkopstellingen kun je terecht bij Installatie en plaatsing.
Met de juiste kabel, de correcte poort en de juiste instellingen haal je het maximale uit je OLED-tv: vloeiende 4K-beelden bij 120 Hz en een tearvrije ervaring met VRR. Vaak is één gecertificeerde kabel en een snelle instelling aanpassing voldoende om die next-level gaming-ervaring te realiseren.
